Financiële nota

De financiële nota van de jaarrekening geeft de financiële gevolgen weer van het beleid dat het bestuur het voorbije jaar gevoerd heeft. Ze bestaat uit de volgende onderdelen:

1. de doelstellingenrekening (schema J1);
2. de staat van het financieel evenwicht (schema J2);
3. de realisatie van de kredieten (schema J3);
4. de balans (schema J4);
5. de staat van opbrengsten en kosten (schema J5).

De eerste drie schema’s zijn samenvattende staten van de budgettaire boekhouding. De balans en de staat van opbrengsten en kosten zijn samenvattende documenten over de gegevens van de algemene boekhouding.

De doelstellingenrekening geeft in de eerste plaats een samenvatting van de gerealiseerde ontvangsten en uitgaven per beleidsdoelstelling waar de prioritaire acties of actieplannen in kaderen. Daarnaast bevat ze de totale ontvangsten en uitgaven voor de beleidsdoelstellingen waar geen prioritaire acties of actieplannen in kaderen en voor de verrichtingen zonder beleidsdoelstellingen. Elk van die drie onderdelen geeft afzonderlijke cijfers voor de exploitatie, de investeringen en de financiering en bevat ter vergelijking ook de geraamde ontvangsten en uitgaven van het meerjarenplan of de laatste aanpassing daarvan.

De staat van het financieel evenwicht vergelijkt de gerealiseerde financiële evenwichten van de jaarrekening met de geplande evenwichten uit het (aangepaste) meerjarenplan volgens de drie gekende indicatoren: het beschikbaar budgettair resultaat, de autofinancieringsmarge en de gecorrigeerde autofinancieringsmarge. De staat van het financieel evenwicht van het moederbestuur (de gemeente en het OCMW) vermeldt ook de cijfers over het financieel evenwicht van het AG en de geconsolideerde evenwichten op groepsniveau.

Algemene resultaten
Het beschikbaar budgettair resultaat bestaat uit het budgettaire resultaat van het boekjaar (V), het gecumuleerde budgettaire resultaat vorig boekjaar (VI) en de onbeschikbare gelden (VIII). De eerste parameter, het budgettaire resultaat van het boekjaar, is het resultaat van de saldi van het exploitatiebudget (I), het investeringsbudget (II) en het financieringsbudget (IV).

Het budgettaire resultaat van het boekjaar (V) is de graadmeter om te vergelijken of de rekening aansluit bij het eindbudget, en dat over alle deelbudgetten heen. In 2023 bedraagt dit 2.728.162 euro en is hoger dan het voorspelde budgettaire resultaat. Redenen voor het positiever resultaat zijn te vinden in een positiever exploitatiesaldo (880.350 euro beter dan gebudgetteerd), een negatiever investeringssaldo (-747.363 tov budget) en een hoger financieringssaldo (347.627 euro beter dan gebudgetteerd).

Het gecumuleerde budgettaire resultaat dat rekening houdt met de opgebouwde reserve bedraagt 1.677.861 euro. Het beschikbare budgettaire resultaat van 4.406.022 bekomen we door van het resultaat van de vorige jaren het resultaat van dit jaar toe te voegen.

Het positieve verschil tussen het gebudgetteerde en gerealiseerde exploitatiesaldo leidt tot een positievere autofinancieringsmarge. De autofinancieringsmarge is in 2023 positiever door de combinatie van verminderde exploitatieuitgaven en verhoogde exploitatieontvangsten ten opzichte van het budget. De autofinancieringsmarge is de graadmeter die aantoont of het bestuur in staat is om zelf de jaarlijkse netto-leningsuitgaven te financieren met de exploitatiemiddelen, en dus zonder gebruik te maken van haar reserves. De AFM bedraagt 2.543.874 euro.

Er wordt tevens een gecorrigeerde autofinancieringsmarge berekend met als doel na te gaan of het bestuur wel snel genoeg zijn leningen terugbetaald. De gecorrigeerde AFM bedraagt 3.202.848 euro, dit betekent dat de AFM nog groter is na correctie. We betalen dus voldoende snel onze leningen terug aan de financiële instellingen.

 

Exploitatiebudget
Globaal gezien werden de totale exploitatie-uitgaven voor 99,36% gerealiseerd, de exploitatie-ontvangsten werden voor 103% gerealiseerd. In totaal werd er 138.430 euro minder uitgegeven op exploitatie dan geraamd. Per onderdeel bespreken we verder de realisatie en de verklaring van de verschillen.

Exploitatiebudget – Operationele uitgaven
Goederen en diensten
Het budget op de code 60/1, uitgaven voor goederen en diensten, is voor 92,35% gerealiseerd. Er was een overschot van 308.176 euro tussen het budget en de rekening.

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
De personeelsuitgaven (code 62) bedragen  40% van de totale exploitatie-uitgaven. De realisatie bedraagt 99% van het gebudgetteerde bedrag. De totale personeelskost van het eigen personeel bedraagt 8,7 miljoen euro. Er werd een responsabiliseringsbijdrage voor het OCMW betaald voor 101.618 euro.

De verschillen zijn eerder aan de lage kant. Binnen deze groep zitten ook de lonen van het onderwijzend Personeel (in/uit). Deze is in 2023 geboekt voor 2,8 miljoen euro, ze was gebudgetteerd voor 2.600.000 euro

Specifieke kosten sociale dienst OCMW
Deze rubriek omvat alle uitgaven met betrekking tot de sociale dienst van het OCMW. Het betalen van leeflonen, financiële steunen,… Er zijn verhoogde realisaties in de rubriek Leeflonen door de hogere uitkeringen n.a.v. de Oekraïnecrisis.

Toegestane werkingssubsidies
23% van de exploitatieuitgaven zijn werkingssubsidies, m.b. 4.964.684 euro. Deze worden gegeven aan andere besturen, aan verenigingen of aan particulieren. Ze vinden hun oorsprong in een wettelijke basis, samenwerkingsovereenkomsten, subsidiereglementen of nominatieve gemeenteraadsbesluiten. Alle subsidies zijn vrij nauwkeurig te budgetteren, met uitzondering van de subsidies gebaseerd op een kaderreglement. De vraag naar een bepaalde subsidie kan van jaar tot jaar fluctueren.

Een overzicht van alle verstrekte subsidies vindt u in de toelichting bij de financiële nota, m.b. overzicht van de verstrekte exploitatiesubsidies.

Hieronder sommen we enkele overdrachten op:

AG Nazareth (prijssubsidie)	472.104
Dotatie Politiezone Schelde Leie	1.685.907
Dotatie Brandweerzone Centrum	490.201
Afvalintercommunale IVM	798.663
Zorgband	1.129.490
Erediensten	20.000

Andere operationele uitgaven
Uitgaven die hieronder vallen zijn de verschillende belastingen ten laste van de gemeente, zoals de onroerende voorheffing, de roerende voorheffing. Ook oninbare fiscale en niet-fiscale opbrengsten zijn hiervan een onderdeel. Deze onwaarden bedroegen in 2023 7.759 euro. In 2023 was er ook een operatie om de boekhouding uit te zuiveren en te ontdoen van oude aanrekeningen en vorderingen. Het saldo werd in resultaat genomen, dit leidt tot een kost van 68.871 euro.

 

Exploitatiebudget - Financiële uitgaven
De financiële uitgaven betreffen de intresten op de verschillende leningen, rekeningen, e.a.

We betaalden in 2023 in totaal 248.601 euro op onze openstaande leningen bij financiële instellingen en 9.888 euro aan financiële kosten voor de leasing van onze openbare verlichting.

 

Exploitatiebudget – Operationele ontvangsten

Ontvangsten uit de werking
De ontvangsten uit de werking of retributies bedragen 1.302.153 euro en liggen, met een realisatie van 108%, in de lijn van het budget. Nuance is wel dat een deel van deze retributies volgens onze reglementen gezien moeten worden als een fiscale ontvangst (belasting op administratieve documenten).  Ongeveer 100.000 euro had in de andere ontvangstenrubriek moeten staan.

Fiscale ontvangsten en boetes
De geïnde belastingen bedragen 54% van de exploitatieontvangsten en zijn globaal gezien correct gebudgetteerd. De grote fiscale ontvangsten (Personenbelasting en Onroerende Voorheffing) zijn 100% of meer dan 100% gerealiseerd. Uitzonderlijk is dat de aanvullende personenbelasting 2 maanden meer werd uitbetaald in 2023 (14 maanden ipv 12 maanden). Dit leidt tot een eenmalige grotere ontvangst.
De algemene gemeentebelasting bedraagt 974.000 euro. Er zijn geen verrassingen voor onze eigen belastingen. Ongeveer 100.000 euro werd als retributie geboekt, deze had als een fiscale ontvangst geboekt moeten zijn.

Werkingssubsidies
26% van de ontvangsten zijn werkingssubsidies. Dit zijn ontvangen overdrachten van een andere overheid en gaat over de algemene middelen zoals het Gemeentefonds, de ex-sectorale subsidies, de personeelssubsidies… Ook specifieke werkingssubsidies in het kader van een project horen bij deze budgetrubriek. Uitzonderlijk dit jaar zijn de extra middelen die we ontvangen hebben voor de financiering van de leeflonen in het kader van de Oekraïnecrisis.

Recuperatie specifieke kosten OCMW
Onder deze rubriek werden de kosten opgenomen met betrekking tot de typische financiële relaties die ontstaan tussen de sociale dienst van het OCMW en zijn cliënten zoals bv. Het uitbetalen van leefloon en steun in speciën. Deze rubriek wordt enkel gebruikt in een OCMW.

Andere operationele ontvangsten
Deze normaal gezien beperkte groep ontvangsten wordt gevormd door inhoudingen op personeelsuitgaven, zoals de persoonlijke bijdrage op de maaltijdcheques van het gemeentepersoneel en de pensioenbijdragen van het politieke personeel. Ook de tussenkomst van andere gemeenten in de werkingskost wordt hier geboekt, vb. dienst collectieve schuldenregeling. Ook de exploitatieopbrengst van de uitbestede 'Openbare verlichting' is hier een onderdeel van.

 

Exploitatiebudget - Financiële ontvangsten
De financiële ontvangsten betreffen ontvangen dividenden en intresten van onze intercommunales. Ook de creditintresten op diverse bankrekeningen vormen deze groep inkomsten.

Eandis	288.526
Veneco (1% intrest)	12.802
Zefier	9.651
EthiasCo	2.080
Sociale huisvestingsmaatschappijen	37
	300.294,19

 

Investeringsbudget

Uitgaven
Een overzicht van de gerealiseerde uitgaven van de investeringsprojecten vindt u in de toelichting van de financiële nota. In dat overzicht ziet u per investeringsproject de gerealiseerde uitgaven op het transactiekredieten van 2023. Van de geraamde transactiekredieten op 2023 werd 82% aangerekend (weliswaar vergeleken met de kredieten na de laatste meerjarenplanaanpassing van eind 2023).

Alle bedragen vindt u terug in het ‘Detail investeringen & overdrachten’.

Toegestane investeringssubsidies

	Jaarrekening 2023
Politiezone Schelde Leie	210.907
Brandweerzone Centrum	45.833
Zorgband	217.736
Erediensten	0
Anderen	2.806
	477.282

Ontvangsten

Een overzicht van de gerealiseerde ontvangsten van de investeringsprojecten vindt u in de toelichting van de financiële nota. In dat overzicht ziet u per investeringsproject de gerealiseerde ontvangsten op het transactiekrediet van 2023.
Er werd voor 53.621 euro aan investeringssubsidies gevorderd in 2023. Andere ontvangsten waren de verkoop van een stukje grond in de Grenadierslaan voor 2.300 euro en een kapitaalvermindering van 57.985 euro in het kader van de operatie 'Openbare verlichting'.

 

Financieringsbudget

Uitgaven
Aflossing financiële schulden
In deze rubriek vinden we de kapitaalsaflossingen terug (1.339.623) aan onze financiële instellingen voor leningen en leasing. De financiële kosten staan bij het exploitatiebudget.
Er was ook een aflossing van onze leasing aan Gaselwest/Eandis in het kader van onze openbare verlichting. Deze aflossing bedroeg 159.496 euro.

Toegestane leningen
De gebudgetteerde toegestane lening van de gemeente aan het Autonoom Gemeentebedrijf bedroeg 498.150 euro. Daarvan werd effectief 127.294 euro aan lening toegestaan ter financiering van het investeringssaldo 2023 van het gemeentebedrijf. Er was een overfinanciering van 10.014 euro. Er werd verkeerdelijk meer lening uitbetaald aan AG Nazareth dan het investeringssaldo. Dit wordt rechtgezet in 2024.

Ontvangsten
Terugvordering van leningen
De periodieke terugvordering is de terugbetaling van de toegestane lening aan Farys (22.545) en de kapitaalsaflossingen (248.393) van het AG Nazareth.
In het kader van de operatie openbare verlichting met Gaselwest/Eandis werd een leasing opgenomen van 279.854 euro voor de investeringen van 2023.

Opname van leningen
Er werd een lening van 3,5 miljoen euro opgenomen bij ING en een lening van 2 miljoen euro bij Dimensa voor de aankoop van de recreatiegronden. Deze gronden worden in 10 jaarlijkse schijven terugbetaald.

 

Onbeschikbare gelden
Er zijn geen onbeschikbare gelden.

Schulden
Op 31/12/2023 bedroeg de openstaande schuld van de gemeente en OCMW Nazareth 14.773.737 euro. Hiervan is 11,1 miljoen euro bij financiële instellingen en 1,7 miljoen euro bij Gaselwest/Eandis. Er is ook nog een lening van 1,8 miljoen euro bij Dimensa voor de gespreide betaling van de aankoop van de recreatiegronden. In 2024 betalen we 1,6 miljoen euro terug.

De bruto-schuldratio op onze leningen bij financiële instellingen bedraagt 0,58; de netto-schuldratio = 0,66.

Bruto-schuldratio = schuldsaldo 31/12/2023 gedeeld door de exploitatieontvangsten
Netto-schuldratio = schuldsaldo 31/12/2023 gedeeld door de exploitatieontvangsten min lonen onderwijzend personeel en Zorgband

 

De realisatie van de kredieten bevat de gerealiseerde ontvangsten en uitgaven en de kredieten die voor dat jaar opgenomen waren in het meerjarenplan. Zo evalueert de raad in de jaarrekening niet alleen de beleidsinhoud, maar ook de aanwending van de kredieten. Net zoals bij het meerjarenplan worden de kredieten van de gemeente en het OCMW afzonderlijk in het schema opgenomen, zodat elke raad de kredieten van zijn entiteit kan evalueren.

De balans geeft een overzicht van het vermogen van het bestuur op het einde van het jaar in vergelijking met het vorige jaar. Ze bevat alle activa en passiva. De activa zijn de bezittingen van het bestuur. Het zijn de middelen waarover het beschikt om toekomstige economische voordelen of een dienstverleningspotentieel te creëren. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vaste en vlottende activa. De passiva zijn de financieringsbronnen. Ze zijn ingedeeld in de schulden en het netto-actief. Het netto-actief is het verschil tussen de activa en de schulden. 

De staat van opbrengsten en kosten vermeldt de opbrengsten en kosten van het jaar en vergelijkt die van het vorige jaar. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de operationele en de financiële kosten en opbrengsten. De regelgeving over BBC erkent geen uitzonderlijke opbrengsten of kosten meer. Buitengewone opbrengsten of kosten worden, naargelang hun aard, gekwalificeerd als operationele of financiële opbrengsten of kosten. Het bestuur kan het uitzonderlijke karakter, het onderscheid met de andere operationele en financiële opbrengsten of kosten en de invloed op het resultaat van het jaar duiden in de toelichting. Het verschil tussen de totale opbrengsten en kosten resulteert in het overschot of het tekort van het jaar.